اگر در مقوله ساخت و ساز آشنایی کمی هم داشته باشید، احتمالاً اسم فونداسیون یا پی را شنیدهاید. اما بهتر است اطلاعات اکثریت در مورد این دسته مهم از ساختمان داشته باشید.
شاید اهمیت این موضوع سبب شده است الی نظارتهای مهندسی بر روی آن شدیدتر باشد و حساسیتها روی آن شدت یابد. علاوه بر این هر چند وزن سازه و شمار طبقات اغلب باشد، این حساسیت و دقت نیز به مراتب اغلب است. حال با ما به اتفاق باشید تا فونداسیون ساختمان را بهتر بشناسید.
فونداسیون ساختمان
فونداسیون چیست و چه وظیفهای بر عهده دارد؟
در اصل فونداسیون به مجموعهای از بخشهای سازه گفته میشود که سازه و خاک را به هم پیوستگی میدهد و انتقال بار بین زمین و سازه از طریق این تقسیم سپریدن میگیرد.
خاک دارای ساختاری نرم و حائز تحمل کمی است و برای این که بتواند تنشهای ناشی از وزن سازه را تحمل کند، باید تحکیم لازم را داشته باشد. از اینرو فونداسیون وظیفه دارد انتقال بارهای تقسیم بالایی خاک را به ذیل آن تنظیم کند.
همچنین به گونهای عمل کند که تنشهای بیش از حد تحمل به خاک وارد نشود. در غیر این چهره تنش اضافی سبب نشستهایی در آینده خواهد شد که برخی مواقع اوقات خسارات جانی و مالی را به به اتفاق دارد.
فونداسیون با محکم کردن بخش زیرین سازه و پیوستگی محکم آن به خاک جلوی تنشهای بسیار را میگیرد و خاک را برای ایجاد سازه پسندیده میکند.
انواع فونداسیون که در سازهها به شغل میرود؟
با توجه به شرایط اقلیمی و همینطور شرایط سازه، فونداسیون با انواع مختلفی وجود دارد که هر کدام در مکانی ویژه باره کاربرد قرار میگیرند. گاهی اوقات در دسترس بودن بعضی از ساختمایه ها سبب میشود الی یک فونداسیون ویژه مورد پروا پیمان گیرد. در گاهی نیز شرایط سازه تعیین کننده گونه فونداسیون است.
فونداسیون سنگی
در مکانهایی که دسترسی به سنگ به راحتی صورت میگیرد، پی سنگی به دلیل ارزان بودن یک گزینه مناسب محسوب میشود. البته در این پیهای سنگی باید از سنگهای خاصی استفاده شود که شرایط مناسبی داشته باشند.
به عنوان نمونه سنگها نباید حالت پوسیده داشته باشند و هرچه سالمتر باشند پایداری پی بیشتر خواهد بود. در ضمن سنگهای صیقلی به علت مدور بودن نیز برای پی ساختمان پسندیده نیستند و حالت ناپایداری به این دسته میدهند که خویش می تواند خطر به به باشد.
ملات بین سنگها را از نوع آهک یا ماسه و سیمان قرار میدهند. نوع نخست زمانی است که بار وارده بر فونداسیون زیاد نباشد و نوع دوم در سازههای سنگینتر گزینش میشود.
پی ساختمان بتنی
پی ساختمان بتنی
این نوع فونداسیون مقاومترین و مستحکمترین پی است که در اکثر مواقع از آن کاربرد میشود. این نوع پی به علت مقاومت زیاد اکثر اوقات حتی برای فونداسیون یک طبقه در مناطق زمین لرزه خیز باره بهرهگیری قرار میگیرد.
برای اجرای این پی، در کف آن مقداری بتن کم سیمان میریزند که سطح خاک و بتن اصلی را از هم متمایز کند. همچنین از این روش جهت بتنریزی اصلی را تراز میکنند.
در مرحله بعد قالببندی با تختههای مخصوص انجام میگیرد و بتنهای مورد احتیاج را طبق بار سازه و محاسبات مهندسی در عرض مشخصی میریزند و آن را با روشهایی مشابه لرزاننده متراکم میکنند.
در بین بتن اکثراً میلگرد و قالب تعبيه میشود لغایت استحکام آن افزایش یابد. در ضمن تنشهای برشی احتمالی را با توان بیشتری بردباری کند. البته هنگام اتمام پی ساختمان نیز شناژ اجرا میشود که بسته به گونه ساختمان شدنی است تفاوتهایی با هم داشته باشند.
فونداسیون شفتهای
ابتداییترین و سادهترین پی که برای ساختمانهای کوچک در اندازه 2 لغایت 3 طبقه و آجری تدارک دیده میشود، مخلوطی از آب، شن، یکتا آهک، خاک است که به آن فونداسیون شفتهای میگویند. برخی مواقع اوقات نیز شدنی است برای افزایش پایداری آن کمی خرده سنگ به این درهم بیفزایند.
این مخلوط را در تقدیر پی ساختمان به اندازه 20 لغایت 30 سانتیمتر میریزند و وقتی که به سطح باره عقیده رسید، آن را هموار میکنند. پس از مدتی حدود یک روز که آب آن تبخیر شد، پی را چگال میکنند و دوباره درهم در آن میریزند. این پیشه لغایت زمانیکه پی پر شود پیوسته می یابد.
از این فونداسیون برای ویلاهای یک یا دو طبقه میتوان بهرهگیری کرد و خرج اقلیت نسبت به پی بتنی دارد.
پی ساختمان آجری
هنگامیکه ساختمان کوچک و دارای بار وارد کمی باشد از این نوع پی کاربرد میشود. ریشه این فونداسیون مثل نوع سنگی باید حدود 15 الی 20 سانتی متر باشد.
همچنین پهنا پی کنی بین 30 تا 40 سانتی متر است. این فونداسیون با آگور و ملات ساخته میشود و معمولاً آجر به صورت پلکانی روی هم قرار میگیرد؛ زیرا این پی در نزدیک 60 درجه است.
البته به جز پیهایی که باره بررسی قرار گرفت با توجه به شرایط سازه ممکن است پیهای متنوع دیگری مشابه پی نقطهای، پی کلاف شده، پی شمعی، پی صفحهای و ... نیز انجام گیرد؛ مثلاً پی صفحهای برای برجها و آپارتمانهای مرتفع اجرا میشود و میتواند در چند متر بلندی نیز باشد.
انواع فونداسیون
نقشه فونداسیون بر چه بنیادین تعیین میشود؟
امروزه برخلاف ماضی مهندسی سازه زیاد اهمیت دارد و جزء مراحل قانونی ساخت و ساز است. از اینرو از همان پیش درآمد و آغاز کار باید نقشههایی برای آن ترسیم شود.
پی ساختمان همانطور که گفته شد دارای اهمیت زیادی است و در صورتیکه نتواند بار سازه را به نکوداشتن تحمل کنند شدنی است حتی سبب ریزش ساختمان بعدها شود.
نقشه پی با توجه به عوامل مختلفی ترسیم میشود. در این نقشه فاکتورهای مختلفی مانند نوع پی، عرض، بلندی و میزان مصالح و غلظت آنها باید باره پروا پیمان گیرد. اولین عاملی که در نقشه پی ساختمان موثر است، وزن سازه و نوع آن است.
به عنوان نمونه برای سازههایی همانند ویلاهای یک یا دو طبقه به دلیل کمتر بودن وزن سازه میتوان از پیهای آجری، شفتهای، سنگی و بتنی کاربرد کرد. معمولاً در اکثر ساختمانهای مسکونی فونداسیون بتنی در نخستینگی پیمان میگیرد.
در مراحل بعد میزان بار سازه محاسبه میشود و پهنا و بلندی پی بر این اساس تعیین میشود لغایت بتواند این بار را به طور کامل بردباری کند. همچنین جهت و گوشه تنش نیز محاسبه میشود و در نقشه پی دلخواه قرار میگیرد. نقشه توسط مهندسان ساختمان طراحی میشود و در اثناء اجرا نیز باید با دقت و طبق آن شغل شود.
نکات اجرای فوندانسیون
نکاتی که در موعد اجرای فونداسیون روی زمین باید دلخواه داشته باشید
برخی کسان انگاشت میکنند سختگیریهایی که برای اجرای پی و سایر بخشهای ساختمان در نظر گرفته میشود برای افزایش هزینههاست. البته اگر کمی در جریان دنیای امروز و اتفاقات و حوادث باشید میتوانید انگیزه این سختگیریها را بدانید.
قطعاً زمانیکه سختگیری بیشتر است که گمان کردن مشکلات مهندسی در پیرامون اغلب است و شدنی است خطراتی برای سازه در آینده وجود داشته باشد. از اینرو اثناء اجرای پی به پیمانکار یا مجری توصیه کنید که دقیقاً براساس بیچارگی ساختمان و نقشه فونداسیون عمل کند. حتی در صورتیکه هزینههای شما افزایش یابد، جلوی خسارتهای مالی و جانی اغلب بعدها را میگیرید.
البته برخی کسان برای محکم کاری سعی میکنند پی بیش از مقاومت باره نیاز اجرا کنند که این کار نه تنها هزینههای اضافی و غیر بایسته را برای آنها به به اتفاق دارد بلکه شدنی است خود باعث خفقان بیشتر بر بخشهای تحتانی شود و اختلال برپایی کند.
اجرای فونداسیون با پیمانکار حرفهای
علاوه بر این که باید نقشه پی ساختمان با دقت فوقانی انجام گیرد، اجرای آن اهمیت بیشتری دارد. یک پیمانکار حرفهای باید روی پی ساختمان فعالیت کند و تمام بخشها تحت نظر مهندس سازه انجام گیرد. در این صورت میتوانید با گمان آسان ادامه ساخت و ساز را انجام دهید.
در صورتیکه مهندس ناظر پی ساختمان را تایید کند، آنگاه میتوانید مجوزها و دستک ساختمان را گرفتن کنید بعد با آنها منسجم باشید.
انتخاب یک گروه حرفهای پیمانکاری برای اجرای پی به شما در ساخت و ساز کمک میکند و حتی هزینههای شما را نیز مدیریت خواهد کرد. در این چهره نگرانی از بابت هیچ کدام از این مراحل ندارید و مطمئن خواهید بود که مشکلاتی در پیوسته روند کار ایجاد نخواهند شد.
اگر شغل اجرای فونداسیون روی زمین را به یک گروه حرفهای بسپارید نیازی نیست در مراحل مختلف اجرای کار بالای راز آنها باشید. به خصوص کسانیکه وقت کمی دارند میتوانند با یک تیم خوش پیشینه مشابه اول خونه پیمان نامه ببندند لغایت تمام مراحل نقشه و اجرای فونداسیون را تا ته برای آنها اتمام دهند.